Sâm Dây Ngọc Linh từ xưa đến nay được biết đến như một nguồn dinh dưỡng quý giá, được tin dùng bồi bổ sức khỏe nhờ hàm lượng cao các acid amin, saponin cùng các nguyên tố vi lượng. Thường xuất hiện trong rất nhiều bài thuốc chữa bệnh. Không chỉ giúp tăng cường sức khỏe, mà còn có tác dụng tăng cường sinh lý. Ngoài ra, sâm dây còn đem lại rất nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Sâm dây còn gọi là hồng đẳng sâm, đảng sâm. Phân bố tập trung ở xã Ngọc Linh, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum.
Sâm dây Ngọc Linh là một loại cây thân thảo có đặc điểm riêng với rễ hình củ, thường có tuổi thọ lâu dài. Củ Sâm dây Ngọc Linh tươi thường có dáng hình dẹt, dài và có thể mềm, thường mọc đơn lẻ. Tuy nhiên, khi củ này được sấy khô, nó sẽ có màu nâu đậm, thể chất co lại và mang tính ấm hơn so với dạng tươi.
Rượu sâm dây Ngọc Linh là một cách chế biến thông minh giúp kéo dài thời gian bảo quản Sâm dây Ngọc Linh. Bạn có thể lựa chọn sử dụng cả Sâm dây Ngọc Linh tươi hoặc Sâm dây Ngọc Linh khô để thực hiện cách ngâm rượu này. Quy trình ngâm rượu Sâm dây Ngọc Linh không phức tạp, nên bạn có thể thực hiện tại nhà một cách dễ dàng.
Sâm dây Ngọc Linh có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, và rượu sâm dây Ngọc Linh cũng mang lại những lợi ích tương tự.
Hiện nay, có rất ít công trình nghiên cứu về thành phần hóa học của Sâm dây Ngọc Linh. Theo các nghiên cứu sơ bộ, trong lá cây Sâm dây Ngọc Linh non chứa Nước, Chất đạm (Protein), Chất đường bột (Carbohydrat), Chất xơ, Các hợp chất Caroten và Vitamin C. Trong các nghiên cứu sơ bộ, cũng cho thấy trong rễ cây Sâm dây Ngọc Linh có chứa các Hợp chất Saccharid, Chất béo và không có các Hợp chất Saponin. Ngoài ra còn có các Tinh dầu, Glucosid Sentellarin và một số Hợp chất Alkaloid.
Theo tài liệu Những cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, trong rễ cây Sâm dây Ngọc Linh (Đẳng sâm) không chứa thành phần là các hợp chất Saponin. Ở Việt Nam, theo các nghiên cứu về Sâm dây Ngọc Linh (Đẳng sâm) thu hái ở Sapa, đã phát hiện cây Sâm dây Ngọc Linh có chứa Hợp chất Saponin, Các hợp chất Saccharid dạng khử và 17 Axit amin toàn phần; 6 Chất khoáng Ca, Fe, Mg, Cu, Mn, Zn, một Hợp chất Sesquiterpen là 8-β-hydroxyasterolid; một Dẫn xuất Glycosid của Stigmasta-7,25-dien-3-ol.
Một số thành phần hoá học có trong Sâm dây Ngọc Linh
Nghiên cứu của tác giả Trần Thanh Hà cho thấy, trong rễ cây Sâm dây Ngọc Linh có chứa Ampelopsin, β-D-fructopyranosyl (2→1) β-D-fructofuranosyl (2→1) β-D-fructofuranose, Henicosyl Trimethylsilan, Galactitol, 2-(methoxymethyl)-3-(3,4- dimethoxyphenyl) Propanal, Axit 3,4,5-trihydroxy cyclohexen carboxylic, 2’- hydroxy-N-((E,2R)-1,3,4-trihydroxy octadec-8-en-2yl) hexacosanamid, α-spinasterol 3-O- β-D-glucopyranosid, đây đều là những hợp chất lần đầu tiên được công bố phân lập. Ngoài ra còn có Hesperidin, Adenosin, β-D-fructofuranose (2→1) β-D-fructofuranose (2→1) β-D-fructofuranose (2→1) α-D-glucopyranose (4←1) α-L-(6- acetyl-rhamnopyranose).
Sâm dây được liệt kê trong cuốn Từ điển cây thuốc Việt Nam của tiến sỹ Võ Văn Chi cho hay: sâm dây Ngọc Linh thuộc họ hoa chuông, có quả ăn được. Rễ củ có thể ăn sống được, vị ngọt. Lá non có thể dùng để chiên xào hay nấu canh ăn. Củ Sâm dây Ngọc Linh được dùng làm thuốc, nấu nước uống, hầm các món ăn hoặc ngâm rượu. Đều rất có lợi cho sức khỏe người dùng.
Sâm dây Ngọc Linh (đẳng sâm, đảng sâm) là vị thuốc có khả năng chủ trị nhiều chứng bệnh phải kể đến như:
Để sử dụng sâm dây Ngọc Linh chúng ta sẽ có rất nhiều cách chế biến, nhưng hiệu quả nhất vẫn là ngâm sâm dây với rượu và sâm dây ngâm mật ong. Đây là 2 cách dùng phổ biến được nhiều người dùng hiệu quả nhất.
Ngâm rượu: Liều lượng là 1kg sâm dây khô ngâm với 5-8 lít rượu (khoảng trên 40 độ), ngâm trong vòng 6 tuần là có thể sử dụng được. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 1-3 chén uống rượu sẽ rất tốt cho sức khỏe.
Ngoài ra còn 1 số cách chế biến, sử dụng sâm như sau:
- Pha trà sâm dây Ngọc Linh: Ta có thể pha trà sâm dây Ngọc Linh bằng cách hãm các lát sâm dây Ngọc Linh với nước ấm, hoặc sử dụng các gói trà túi lọc để pha. Đây là một cách lý tưởng nhằm tăng cường sức khỏe cho bạn hàng ngày.
- Sâm dây Ngọc Linh ngâm mật ong: Giúp phối hợp ưu điểm của cả hai loại dược liệu quý là sâm dây Ngọc Linh và mật ong rừng, cũng như giúp việc sử dụng sâm dây Ngọc Linh được thuận tiện hơn.
- Cháo sâm dây Ngọc Linh: Đây là cách sử dụng sâm dây Ngọc Linh phù hợp cho đối tượng người lớn tuổi, sức khoẻ yếu, khó nhai hoặc nuốt. Thông qua việc nấu cháo, sâm dây Ngọc Linh sẽ mềm và dễ nuốt hơn.
- Mứt sâm dây Ngọc Linh: Mứt sâm dây Ngọc Linh là một sản phẩm thường được sản xuất trong dịp Lễ, Tết, là một sản phẩm thường được dùng làm quà biếu, có ý nghĩa to lớn...
Dưới đây là một số đối tượng nên sử dụng Sâm dây Ngọc Linh:
Mặc dù Sâm dây Ngọc Linh là dược liệu quý, tốt và lành tính, không độc cho sức khỏe; tuy nhiên, để đảm bảo an toàn sức khỏe trong quá trình sử dụng sâm Ngọc Linh, bạn cần thực hiện theo hướng dẫn từ y bác sĩ để đem lại hiệu quả tốt nhất.
Để hồ sơ của bạn được xác thực, bạn phải đáp ứng đủ những bước sau đây:
